बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट निजी क्षेत्रतर्फ प्रवाहित कर्जा चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को पहिलो छ महिनामा उल्लेखनीय रूपमा वृद्धि भएको देखिएको छ। समीक्षाधीन अवधिमा कर्जा प्रवाह ५.२ प्रतिशतले बढेर रु. २६५ अर्ब ५६ करोड पुगेको छ, जुन अघिल्लो वर्षको सोही अवधिको ४.० प्रतिशत (रु. १९२ अर्ब ६४ करोड) वृद्धिभन्दा बढी हो। वार्षिक बिन्दुगत आधारमा, २०८१ पुस मसान्तसम्म निजी क्षेत्रतर्फ प्रवाहित कर्जा ७.० प्रतिशतले वृद्धि भएको देखिन्छ।

विभिन्न क्षेत्रतर्फ कर्जा प्रवाहको अवस्था

बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट प्रवाहित कर्जामध्ये गैर-वित्तीय संस्थागत क्षेत्रतर्फ ६४.२ प्रतिशत कर्जा प्रवाह भएको छ, जबकि व्यक्तिगत तथा घरपरिवार क्षेत्रतर्फ ३५.८ प्रतिशत कर्जा प्रवाहित भएको छ। अघिल्लो वर्षको तुलनामा संस्थागत क्षेत्रको कर्जा प्रवाहमा १ प्रतिशत वृद्धि भएको देखिन्छ भने व्यक्तिगत तथा घरपरिवार क्षेत्रको कर्जा प्रवाहमा १ प्रतिशतको गिरावट आएको छ।

वाणिज्य बैंकहरूले समीक्षाधीन अवधिमा ५.३ प्रतिशतले कर्जा प्रवाह बढाएका छन्, विकास बैंकहरूको कर्जा प्रवाह ४.४ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ, भने वित्त कम्पनीहरूको कर्जा प्रवाह पनि ५.३ प्रतिशतले बढेको छ।

कर्जाको सुरक्षणको आधार

बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूको लगानीमा रहेको कर्जामध्ये चालु सम्पत्ति (कृषि तथा गैर-कृषिजन्य वस्तु) को सुरक्षणमा १४.५ प्रतिशत कर्जा प्रवाहित भएको छ, जबकि घर जग्गा धितो सुरक्षणमा ६४.९ प्रतिशत कर्जा रहेको छ। अघिल्लो वर्षको तुलनामा चालु सम्पत्तिमा आधारित कर्जा प्रवाह वृद्धि भएको देखिन्छ भने घरजग्गा धितो सुरक्षणमा आधारित कर्जा अघिल्लो वर्षको ६७.७ प्रतिशतबाट केही घटेको छ।

विभिन्न क्षेत्रहरूमा कर्जा प्रवाहको अवस्था

औद्योगिक उत्पादन क्षेत्रतर्फको कर्जा ८.४ प्रतिशतले बढेको छ, जबकि निर्माण क्षेत्रतर्फ ७.७ प्रतिशतले वृद्धि भएको देखिन्छ। थोक तथा खुद्रा व्यापार क्षेत्रमा कर्जा प्रवाह ४.८ प्रतिशतले बढेको छ भने यातायात, संचार तथा सार्वजनिक सेवा क्षेत्रतर्फ ५.७ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ। सेवा उद्योग तथा उपभोग्य क्षेत्रमा प्रवाहित कर्जा क्रमशः ५.७ प्रतिशत र ५.८ प्रतिशतले बढेको छ। कृषि क्षेत्रतर्फ प्रवाहित कर्जा भने तुलनात्मक रूपमा स्थिर रहँदै ०.०२ प्रतिशतले मात्र वृद्धि भएको छ।

कर्जाका विभिन्न प्रकारको वृद्धिदर

बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट प्रवाहित आवधिक कर्जा ३.१ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ भने मार्जिन प्रकृतिको कर्जा २६.३ प्रतिशतले बढेको छ। ट्रष्ट रिसिट (आयात) कर्जा उल्लेखनीय रूपमा ५६.६ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ, जसले आयात व्यापारको पुनःगतिशीलताको संकेत गर्छ। हायर पर्चेज कर्जा ३.८ प्रतिशतले, नगद प्रवाह कर्जा ४.७ प्रतिशतले, तथा रियल स्टेट कर्जा (व्यक्तिगत आवासीय घर कर्जा सहित) ३.२ प्रतिशतले बढेको छ।

तर, अधिविकर्ष कर्जा भने ९.८ प्रतिशतले घटेको छ, जसले व्यापार तथा व्यवसायले अल्पकालीन ऋण लिनमा सावधानी अपनाएको देखाउँछ।

निष्कर्ष

नेपालको बैंक तथा वित्तीय प्रणालीले चालु आर्थिक वर्षमा निजी क्षेत्रतर्फको कर्जा प्रवाहलाई निरन्तरता दिएको देखिन्छ। औद्योगिक उत्पादन, व्यापार, निर्माण, र सेवा क्षेत्रमा कर्जाको वृद्धिदरले समग्र आर्थिक गतिविधिमा सकारात्मक संकेत देखाएको छ। यद्यपि, कृषि क्षेत्रमा कर्जा प्रवाह सीमित देखिएको छ भने अधिविकर्ष कर्जाको गिरावटले व्यवसायहरूको अल्पकालीन वित्तीय योजनामा केही सतर्कता अपनाएको देखिन्छ।