ज्ञानमाण्डू।यहाँका कुमाल समुदायले आफ्नो समुदायका लोपोन्मुख व्यवसाय, भाषा, कला तथा संस्कृति प्रवर्द्धनमा थप जुट्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन् ।
नेपाल कुमाल समाज सुधार समिति पाल्पाको चौथो जिल्ला अधिवेशनका सहभागीले यसका लागि राज्यले सहयोग गर्न आवश्यक रहेको औँल्याए । शनिवार यहाँ आयोजित कार्यक्रममा समितिका केन्द्रीय सदस्य सावित्रा कुमालले आफ्नो समुदायको हकहित र अधिकारको संरक्षण गर्न समुदाय स्वयं जुट्न आवश्यक रहेकामा जोड दिइन् । “जिल्लामा छ स्थानीय तहका विभिन्न स्थानमा कुमाल समुदायको व्यवसाय न्यून रहेको छ, तिनको पेशालाई प्रोत्साहन गर्न राज्यले पहल गर्नुपर्छ”, उनको भनाइ छ ।
कार्यक्रममा रामपुर नगरपालिका वडा नं ६ का वडा सदस्य लोकमाया कुमालले अहिले कुमाल समुदायका युवामा माटाका भाँडा बनाउने सीप अभाव रहेको बताइन्। रामपुर र नगरपालिका तथा बगनासकाली, रैनादेवी छहरा, माथागढी, रिब्दीकोट गाउँपालिकालगायत क्षेत्रमा कुमाल समुदायको बसोबास छ । पाण्डुरे नाच अर्थात् नचरी लोकसंस्कृतिका रूपमा सो समुदायमा परिचित छ ।
भाषा र सीप हस्तान्तरण नहुँदा समुदाय पछाडि परेको रामपुरका गणेशकुमार कुमालले बताए । रामपुर हेक्लाङ कुमालगाउँका यमकान्त कुमालले भने, “पहिले–पहिले धान, चामल, आलु, भटमास, बोडीलगायत अन्न, तरकारी बालीसँग मानापाथीको भाउमा भाँडा बिक्री हुन्थ्यो, त्यसबाटै जहान पालिन्थ्यो ।”रासस
